Luật Quốc tịch Canada mới 2026: Gia đình cần lưu ý gì?

Từ ngày 15/12/2025, Canada chính thức áp dụng quy định mới về Luật Quốc tịch Canada theo Dự luật C-3, kéo theo những thay đổi quan trọng liên quan đến việc truyền quốc tịch cho con sinh hoặc nhận nuôi ở nước ngoài. Không còn cơ chế “tự động” như trước, nhiều gia đình Canada đang sinh sống, làm việc hoặc có kế hoạch sinh con ngoài lãnh thổ Canada có thể đối mặt với rủi ro mất quyền lợi nếu không nắm rõ luật mới. Trong bài viết này, TH Immigration sẽ giúp bạn cập nhật đầy đủ những điểm cần lưu ý, điều kiện mới và cách chuẩn bị phù hợp để bảo vệ quyền quốc tịch cho con trong giai đoạn chuyển tiếp quan trọng này.

Luật Quốc tịch Canada mới theo Dự luật C-3 là gì?

Dự luật C-3 là bản sửa đổi quan trọng của Luật Quốc tịch Canada, tập trung vào việc siết chặt quyền truyền quốc tịch cho con sinh hoặc nhận nuôi ở nước ngoài. Theo quy định mới, việc cha hoặc mẹ mang quốc tịch Canada không còn đồng nghĩa với việc con sinh ở nước ngoài sẽ tự động có quốc tịch Canada như trước đây.

Thay vào đó, Canada yêu cầu cha/mẹ phải chứng minh mối liên hệ thực sự với Canada, thông qua thời gian cư trú thực tế trước thời điểm sinh hoặc nhận con nuôi. Mục tiêu của Dự luật C-3 là đảm bảo quốc tịch Canada được trao cho những trường hợp có sự gắn bó rõ ràng với quốc gia này, thay vì chỉ dựa trên yếu tố huyết thống.

Thời điểm chính thức áp dụng Luật Quốc tịch mới

Luật Quốc tịch sửa đổi theo Dự luật C-3 chính thức có hiệu lực từ ngày 15/12/2025. Từ mốc thời gian này trở đi, mọi hồ sơ liên quan đến truyền quốc tịch cho con sinh hoặc nhận nuôi ở nước ngoài sẽ được xét duyệt theo quy định mới.

Đối với trẻ sinh trước ngày 15/12/2025, quyền quốc tịch cơ bản không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, trẻ sinh từ ngày 15/12/2025 trở đi sẽ phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện mới, nếu không có thể không đủ điều kiện để được công nhận quốc tịch Canada.

Vì sao Canada thay đổi quy định truyền quốc tịch cho con sinh ở nước ngoài?

Việc sửa đổi Luật Quốc tịch lần này nhằm giải quyết tình trạng quốc tịch được truyền qua nhiều thế hệ mà không có sự cư trú hoặc gắn bó thực tế với Canada. Trong những năm gần đây, số lượng công dân Canada sinh sống dài hạn ở nước ngoài ngày càng tăng, kéo theo các trường hợp con cái chưa từng đến Canada nhưng vẫn có quốc tịch.

Chính phủ Canada cho rằng quốc tịch không chỉ là quyền lợi pháp lý, mà còn gắn liền với trách nhiệm và mối liên kết thực tế với xã hội Canada. Vì vậy, yêu cầu cha/mẹ phải từng sinh sống tại Canada trong một khoảng thời gian tối thiểu được xem là cách để đảm bảo tính công bằng, minh bạch và bền vững của hệ thống quốc tịch trong dài hạn.

Cha mẹ có quốc tịch Canada còn được truyền quốc tịch cho con không?

Câu trả lời là CÓ, nhưng không còn tự động như trước. Từ sau ngày 15/12/2025, việc cha hoặc mẹ mang quốc tịch Canada chỉ là điều kiện cần, chưa đủ để con sinh hoặc nhận nuôi ở nước ngoài được công nhận quốc tịch Canada.

Quy định cũ về truyền quốc tịch cho con sinh/nhận nuôi ở nước ngoài

Trước ngày 15/12/2025, nếu cha hoặc mẹ là công dân Canada (không thuộc thế hệ sinh ở nước ngoài thứ hai trở lên), thì:

• Con sinh ở nước ngoài vẫn có thể được công nhận quốc tịch Canada theo diện huyết thống
• Trường hợp nhận con nuôi ở nước ngoài, nếu đáp ứng điều kiện pháp lý, cũng có thể xin quốc tịch cho trẻ
• Việc xét duyệt chủ yếu dựa trên tình trạng quốc tịch của cha/mẹ, không yêu cầu bắt buộc về thời gian cư trú thực tế tại Canada

Điều này khiến nhiều trường hợp trẻ em chưa từng sống tại Canada nhưng vẫn mang quốc tịch Canada hợp pháp.

Điểm thay đổi quan trọng từ 15/12/2025

Từ ngày 15/12/2025, Canada chấm dứt cơ chế truyền quốc tịch tự động cho con sinh hoặc nhận nuôi ở nước ngoài. Theo quy định mới:

• Cha/mẹ là công dân Canada phải chứng minh đã sinh sống thực tế tại Canada tối thiểu 3 năm (1.095 ngày) trước thời điểm sinh hoặc nhận con nuôi
• Thời gian cư trú này phải là cư trú thực, không chỉ mang tính hình thức
• Hồ sơ sẽ được xem xét kỹ lưỡng dựa trên các yếu tố như: học tập, làm việc, lịch sử xuất nhập cảnh, và mối liên hệ thực tế với Canada

Nếu không đáp ứng đủ điều kiện cư trú, con sinh hoặc nhận nuôi ở nước ngoài có thể không đủ điều kiện được công nhận quốc tịch Canada, dù cha hoặc mẹ vẫn là công dân Canada hợp pháp.

Các yếu tố hồ sơ cư trú sẽ được xem xét kỹ

Khi áp dụng Luật Quốc tịch mới, cơ quan di trú Canada sẽ không chỉ nhìn vào con số 1.095 ngày, mà còn đánh giá tính “cư trú thực tế” của cha/mẹ tại Canada. Một số yếu tố quan trọng thường được xem xét gồm:

• Lịch sử xuất nhập cảnh: thời gian ở Canada có liên tục hay bị gián đoạn dài hạn
• Học tập và làm việc tại Canada: có đi học, đi làm, đóng thuế hay không
• Nơi ở và sinh hoạt: có địa chỉ cư trú rõ ràng, ổn định tại Canada
• Mối liên hệ thực tế với Canada: tài khoản ngân hàng, hồ sơ thuế, bảo hiểm y tế, các ràng buộc xã hội khác

Mục tiêu của việc xem xét này là xác định liệu cha/mẹ thực sự sinh sống và gắn bó với Canada, hay chỉ mang quốc tịch trên giấy tờ. Nếu không chứng minh được yếu tố “cư trú thực”, hồ sơ truyền quốc tịch cho con có thể gặp rủi ro.

Trường hợp sinh con và nhận con nuôi ở nước ngoài có gì khác nhau?

Về nguyên tắc, Luật Quốc tịch sửa đổi áp dụng cho cả hai trường hợp: sinh con và nhận con nuôi ở nước ngoài. Tuy nhiên, cách xét hồ sơ sẽ có một số điểm khác biệt nhất định:

• Đối với con sinh ở nước ngoài: trọng tâm là chứng minh mối quan hệ huyết thống hợp pháp và việc cha/mẹ đáp ứng đủ điều kiện cư trú tại Canada trước thời điểm sinh con.
• Đối với con nuôi ở nước ngoài: ngoài yêu cầu về cư trú của cha/mẹ, hồ sơ còn phải đáp ứng thêm các tiêu chí về nhận con nuôi hợp pháp, bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho trẻ và tuân thủ cả luật Canada lẫn luật của quốc gia nơi việc nhận con nuôi diễn ra.

Dù ở trường hợp nào, việc cha/mẹ đã sinh sống thực tế tại Canada tối thiểu 3 năm vẫn là điều kiện then chốt. Sự khác biệt chủ yếu nằm ở bộ hồ sơ chứng minh và quy trình xét duyệt chi tiết cho từng trường hợp cụ thể.

Cần chuẩn bị gì để không mất quyền quốc tịch cho con?

Với việc Canada siết chặt quy định truyền quốc tịch từ ngày 15/12/2025, các gia đình có quốc tịch Canada nhưng đang sinh sống ở nước ngoài không thể chờ đến khi sinh con mới bắt đầu lo hồ sơ. Việc chuẩn bị cần được thực hiện từ sớm, dựa trên lịch sử cư trú và kế hoạch cá nhân của từng gia đình.

Kiểm tra và rà soát lại lịch sử cư trú tại Canada

Việc đầu tiên cha/mẹ cần làm là xác định chính xác mình đã từng sinh sống tại Canada bao lâu. Không chỉ nhớ “ước chừng”, mà nên:

• Tổng hợp lại thời gian cư trú thực tế tại Canada (số ngày, số năm)
• Đối chiếu với hồ sơ xuất nhập cảnh, học tập, làm việc, đóng thuế
• Kiểm tra xem đã đủ 1.095 ngày (3 năm) trước thời điểm dự kiến sinh hoặc nhận con nuôi hay chưa

Việc rà soát này giúp gia đình chủ động đánh giá rủi ro, tránh rơi vào tình trạng “đến lúc nộp hồ sơ mới phát hiện không đủ điều kiện”.

Khi nào nên tham vấn chuyên gia di trú/quốc tịch Canada?

Gia đình nên cân nhắc tham vấn chuyên gia trong các trường hợp sau:

• Lịch sử cư trú tại Canada không liên tục, có nhiều giai đoạn ở nước ngoài
• Không chắc chắn liệu thời gian đã sống tại Canada có được tính là cư trú thực hay không
• Dự định sinh con hoặc nhận con nuôi ở nước ngoài sau ngày 15/12/2025
• Hồ sơ có yếu tố phức tạp như: hai quốc tịch, định cư dài hạn ngoài Canada, hoặc thay đổi tình trạng pháp lý

Việc tham vấn sớm giúp gia đình hiểu rõ vị trí pháp lý của mình, lựa chọn phương án phù hợp và tránh những rủi ro có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quyền quốc tịch của con trong tương lai.

Kết luận

Việc Canada chính thức áp dụng Luật Quốc tịch mới từ ngày 15/12/2025 đã thay đổi đáng kể cách truyền quốc tịch cho con sinh hoặc nhận nuôi ở nước ngoài. Quốc tịch Canada không còn được xem là quyền lợi tự động, mà gắn chặt với điều kiện cư trú thực tế và mối liên hệ rõ ràng của cha/mẹ với Canada. Trong bối cảnh này, các gia đình Canada đang sinh sống ở nước ngoài cần chủ động rà soát hồ sơ, lên kế hoạch phù hợp và chuẩn bị từ sớm, thay vì chờ đến khi phát sinh sự việc mới tìm cách xử lý. Mỗi trường hợp có hoàn cảnh khác nhau, và chỉ một sai sót nhỏ về thời gian cư trú cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quyền quốc tịch lâu dài của con.

Nếu bạn đang băn khoăn về điều kiện cư trú, thời điểm sinh con hoặc hướng đi phù hợp với quy định mới, TH Immigration sẵn sàng đồng hành để giúp bạn đánh giá hồ sơ một cách chính xác, minh bạch và đưa ra giải pháp phù hợp.